- Persoonsgerichte Zorg
- Door de redactie
Als ergens persoonsgerichte zorg centraal staat, is het wel bij motivational interviewing. Ofwel: motiverende gespreksvoering. Juist daar gaat het om de persoonlijke wensen, behoeften en voorkeuren van een patiënt. Motivational interviewing kan een praktijkondersteuner ondersteunen bij inzet op gedragsverandering van de patiënt. Dat lukt echter alleen als de poh de gesprekstechniek goed onder de knie heeft. Video-interactiebegeleiding helpt daarbij.
De training motiverende gespreksvoering duurt 20 uur, verdeeld over drie dagen. “Maar dan heb je het je nog niet eigen gemaakt”, is de ervaring van Marion van Hardeveld, jeugdverpleegkundige en coach video-interactiebegeleiding (VIB). “Dat gebeurt pas door het geleerde toe te passen, de gesprekken met patiënten te voeren, daarbij naar jezelf te kijken en er feedback op te krijgen. En dat is precies wat er gebeurt met video-interactiebegeleiding, ofwel VIB. In de jeudgezondheidszorg in Almere hadden we daar al goede ervaringen mee. Daarom wordt het nu ook ingezet bij motiverende gespreksvoering.”
Werkwijze
Ze licht de werkwijze toe. “Na een maand of twee na de training maakt de praktijkondersteuner een video-opname van zo’n gesprek met een patiënt. Uiteraard met toestemming van die patiënt. De poh bekijkt de opname daarna zelf, waarbij ze een beknopt evaluatieformulier invult: waar ben ik goed in? En wat kan beter? Vervolgens bekijken zij en ik samen de opname: wat zijn de drie sterke punten en wat zijn de ontwikkelpunten? Een week of zes later volgt een tweede opname, zodat de ontwikkeling duidelijk wordt. Soms volgt er nog een derde keer.”
Alert zijn op verandertaal
Vinden poh’s dat niet eng? Marion lacht: “Inderdaad. Het is vreemd om jezelf te zien. De eerste reactie is regelmatig: wat heb ik een vreemde stem. Of: wat zit mijn haar gek. Op het evaluatieformulier staat vaak maar een enkel punt benoemd wat ze goed vinden. En een ellenlange lijst aan ontwikkelpunten. Ik bespreek juist met hen: wat gaat er goed? En vooral: waarom gaat het goed? Samen ontleden we de communicatie met de patiënt. De reflex van zorgverleners om te redden is de algemene deler. Het is echter de kunst om de patiënt zelf zijn eigen oplossing te laten aandragen. Dat betekent dat je alert moet zijn op verandertaal. Bijvoorbeeld als een roker zegt: ‘ik baal ervan dat ik kortademig ben’. Daar kun je op doorvragen: hoe zou je dat willen veranderen?” Peinzend: “De weerstand zit niet zozeer in de patiënt als wel in de gesprekstechniek. Het is van belang om uit te gaan van gelijkwaardigheid en van de kracht van de patiënt.”
Goede communicatie helpt mensen verder
Ze benadrukt dat niemand anders de opnames te zien krijgt. “Het is beslist geen beoordeling. Het gaat erom dat de poh de gesprekstechniek goed leert beheersen. Goede communicatie kan mensen verder brengen. Die video-interactiebegeleiding helpt daar bij. Het toont aan waar een poh goed in is, want die momenten zijn er altijd. En je kunt werken aan de ontwikkelpunten.” Tevreden: “Bijna alle poh’s die werken bij de Zorggroep Almere zijn enthousiast en melden dat ze er veel van leren.”
Eens per jaar groepsbijeenkomst
Na de individuele begeleiding komen de poh’s van de Zorggroep Almere jaarlijks in groepjes van drie tot vier bijeen voor intervisie met beeld. Daar kan elke praktijkondersteuner een eigen opname van een gesprek presenteren en aangeven waar ze sterk in is, en wat ze graag wil bespreken. Deze bijeenkomsten vinden plaats onder begeleiding van Marion. “Het gaat om een veilige sfeer met een opbouwende feedback. Op deze wijze leren poh’s ook van elkaar, blijven ze alert op de communicatie met de patiënt, waarbij het nooit gaat om hem te overtuigen, maar juist om die coachende rol van de poh.”