De menselijke maat is niet in een protocol vast te leggen

: 5 juli 2019; Persoonsgerichte Zorg; Door de redactie

Persoonsgerichte zorg staat volop in de aandacht. Maar wat is het eigenlijk? Marianne Bramson: “Vanuit Zorggroepen gezien gaat het in feite om een doorontwikkeling van gestandaardiseerde chronische zorg. De zorgstandaard is het noodzakelijke kader voor veilige medische zorg. Maar de patiënt moet leven met zijn aandoening(en) en zelf de regie nemen, waar mogelijk. Dat laat zich niet leiden door een protocol. Het vraagt om in gesprek te gaan met de patiënt, er achter komen wat voor hem daadwerkelijk van belang is.”

ROHA-directeur Marianne Bramson is als kartrekker nauw betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van persoonsgerichte zorg in Amsterdam. De aanleiding voor de doorontwikkeling staat haar nog helder voor ogen. “Drie jaar geleden wilden we tijdens de poh-dagen het onderwerp ‘individueel zorgplan’ behandelen.” Lachend: “Maar dan zakt onmiddellijk het energiepeil. Daarom besloten we het anders aan te pakken.”

Marianne vervolgt: “Louis Overgoor, grondlegger van ZZ naar GG (van ziekte & zorg naar gezondheid & gedrag) en directeur Bettery Instituut hield een presentatie: Niet alleen aanvinken, maar vooral het gesprek met de patiënt aangaan. Dat sloeg echt aan. Voor poh’s een verademing: zo kan het ook.”

Training

Met een enthousiaste multidisciplinaire groep hebben we samen met het Bettery Instituut een leergang ontwikkeld. Want een patiënt begeleiden met het omgaan met zijn ziekte vraagt andere houding en andere vaardigheden. Deze leergang sluit goed aan bij de praktijk en de ROHA biedt deze voor aangesloten huisartspraktijken nog steeds kosteloos aan. De training is overigens niet verplicht, men moet zelf bereid zijn om er tijd en energie in te steken, maar er blijft animo voor bestaan. Tegelijk is het een uitdaging om de vaardigheden eigen te maken, dat vraagt tijd en oefening. Maar degenen die de leergang hebben gevolgd, zijn enthousiast. Het helpt niet alleen de patiënt verder, het maakt ook het werk prettiger.”

Verbinding zorg en welzijn

Voor Bramson staat het vast dat persoonsgerichte zorg nodig is om te komen tot de (veelbesproken) ‘juiste zorg op juiste plek’. “Als je met de patiënt in gesprek gaat, kunnen heel andere aspecten naar voren komen dan de medische aandoening. Zoals schulden, eenzaamheid, relatieproblemen, enz. Die zijn niet op te lossen in de spreekkamer, dat vereist een adequate, warme overdracht naar collega’s in andere domeinen. Daarom is een goede relatie tussen zorg en welzijn van groot belang, zoals de verbinding tussen huisartsenpraktijken en Welzijn op Recept.”

In woorden vangen

Peinzend vervolgt ze: “Die dialoog met de patiënt, het samen beslissen, is een beweging die je landelijk ziet, zowel in de zorg als in het sociaal domein. Tegelijk is het nog niet eenvoudig om persoonsgerichte zorg te vangen in woorden. Het is een containerbegrip, waar gáát het nu eigenlijk over? Met tal van partijen – waaronder huisartsen, poh’s, gemeente, zorgorganisaties, vertegenwoordigers van andere disciplines en niet te vergeten: patiënten - hebben we in vier bijeenkomsten getracht op papier vast te leggen wat we bedoelen met persoonsgerichte zorg. Dit vanuit het perspectief van de patiënt, zorgverlener, organisatie en het systeem (zorgverzekeraar en gemeente). Zodat iedereen er hetzelfde beeld bij heeft en we kunnen kijken hoever we nu zijn en wat er nodig is om de ambitie te realiseren. Dit in opdracht van de Stedelijke Alliantie.”

Open vragen stellen is anders van vakjes aanvinken

Marianne Bramson besluit: “Het probleem is om de toegevoegde waarde aan te tonen: wordt de patiënt er beter van? Leidt het tot vitaliteit bij de zorgverlener? Hoe krijg je daar een goed beeld van? Het stellen van open vragen is nu eenmaal anders dan het meten van waardes en het aanvinken van vakjes. Het is prettig dat Zilveren Kruis zich daarbij opstelt als betrokken partner. Vanuit hetzelfde doel: het betaalbaar en beschikbaar houden van de zorg op lange termijn. En dat vooral op maat. Persoonsgerichte zorg vormt daar onlosmakelijk een belangrijk onderdeel van.”

__________

Rol Elaa

Elaa-adviseur Stefan Wigger is als procesbegeleider betrokken bij het Stedelijk Kernteam persoonsgerichte zorg. Stefan: “Het is mooi te zien dat gaandeweg het proces steeds meer zorggroepen zich hebben aangesloten bij het Stedelijk Kernteam. Dat betekent dat persoonsgerichte zorg steeds meer leeft en gaat leven bij Amsterdamse zorggroepen en zorgverleners”, stelt hij vast. Nu de laatste punten en komma’s worden gezet in de ‘Ambitie Persoonsgerichte zorg in Amsterdam’ gaat de het Stedelijk Kernteam verder als klankbordgroep en gaat een vertegenwoordiging van het Kernteam verder als werkgroep ‘Implementatie Persoonsgerichte Zorg’ om te bespreken hoe persoonsgerichte zorg in de praktijk kan worden gebracht.