- Financiële stress 2022
- Door de redactie
Elaa organiseert in opdracht van de gemeente Amsterdam wijktours. Doel van een wijktour is om het medisch en sociaal domein met elkaar te verbinden. In Amsterdam Slotermeer hebben huisartsen, praktijkondersteuners en andere eerstelijnszorgverleners een aantal bijzondere initiatieven bezocht die aansluiten op het thema 'armoede'. Huisarts Mariska van Heerde, Welzijn op Recept-coach Lenie Smit, oprichter van de Buurtkeuken René de Cock en oprichter van Moederskracht Ilhame Grinate vertellen in dit interview meer over deze initiatieven.
“Armoede heeft direct invloed op de gezondheid en het welzijn”, stelt huisarts Mariska van Heerde. “Het leidt tot veel stress. Mensen staan in de overlevingsstand en hebben geen energie om zich bezig te houden met hun gezondheid. Bij personen die chronische stress hebben, zien we vaker ziekten als diabetes, hart- en vaatziekten, osteoporose en verstoring van het immuunsysteem. Stress heeft ook invloed op de cognitie: mensen zijn minder in staat oplossingen te vinden voor hun problemen en zijn sneller geagiteerd. Mensen die in armoede leven, hebben vaak ook geen ruimte voor een gezonde leefstijl. Gezond voedsel is nu eenmaal duurder dan ongezond eten, er is geen geld voor sport en ik zie zelfs uitstelgedrag bij zorgvragen, omdat een doorverwijzing leidt tot betaling van het eigen risico.”
Welzijn op Recept
“Ik ben heel blij dat ik mensen naar Welzijn op Recept kan doorverwijzen”, geeft Mariska aan. “Armoede leidt ook vaak tot sociale uitsluiting en eenzaamheid. De welzijnscoach kent de sociale kaart en kan ervoor zorgen dat mensen op de juiste plek terecht komen. Vooral mensen die eenzaam zijn, hebben veel baat bij Welzijn op Recept.”
Welzijn op Recept-coach Lenie Smit bevestigt dat. “Er zijn veel activiteiten in de wijk waar mensen niet bekend mee zijn. Het gaat vaak om laagdrempelige initiatieven op kleine schaal en dat kan een goede eerste stap zijn om de eenzaamheid te doorbreken.” Om goed op de hoogte te blijven van alle activiteiten neemt ze deel aan de wijkapps, schuift aan bij de wijktafels en praat daarnaast met veel mensen.
Ook Lenie ziet veel armoede in de wijk en kent goede initiatieven om mensen enigszins te ondersteunen. “Zoals Groene Kans, een community die tijdens corona in Osdorp is opgezet om voedselverspilling tegen te gaan. Eten tegen de houdbaarheidsdatum aan wordt opgehaald bij winkels en mensen kunnen dat meenemen. In tegenstelling tot de voedselbank hoeven ze niet hun inkomen aan te tonen, het gebeurt op basis van vertrouwen.”
Website Welzijn op Recept Amsterdam
Buurtkeuken en weggeefwinkel
De Buurtkeuken is een vergelijkbaar initiatief, opgezet door René de Cock, voorganger van een Pinkstergemeente. “Eigenlijk ben ik gestart vanuit het idee dat ik mensen in de buurt wilde leren kennen. En hoe kan dat beter dan met eten? Want eten verbindt. Ik ben begonnen met het verzorgen van gratis lunches: soep, broodjes en af en toe een salade, van etenswaren die we kregen. Daarnaast maakten we dozen met etenswaren die mensen konden afhalen. Daar kwam steeds meer belangstelling voor. Inmiddels is het initiatief flink uitgebreid. En weet je? Enkele mensen die eerst een pakketje kwamen ophalen, zijn nu bij ons werkzaam als vrijwilliger.”
Vanuit de Buurtkeuken startte de echtgenote van René een weggeefwinkel. Inmiddels is de winkel gevestigd in een ander pand en is vijf dagen per week open. “Vooral bij de weggeefwinkel, maar ook in de Buurtkeuken zien we een toename van asielzoekers”, geeft René aan. “Dat heeft te maken met Galaxy, de boot waar asielzoekers op zijn gehuisvest.” De Buurtkeuken noemt hij glimlachend een win-win-win-win-situatie. “De gesprekken met de mensen verrijken mijn horizon, deelnemers worden voorzien van een goede maaltijd, mensen ontmoeten elkaar wat leidt tot minder eenzaamheid en het voorkomt voedselverspilling.”
Facebookpagina Buurtkeuken Slotermeer
Moederskracht
Ook Moederskracht in Slotermeer en Slotervaart werkt met het aanbieden van maaltijden. “Het is een organisatie van, door en voor vrouwen”, vertelt oprichter Ilhame Grinate. “Er heerst in de wijk veel armoede, bij gezinnen, maar ook bij ouderen. Daarom bieden we senioren af en toe gratis een luxe driegangendiner, met mooi gedekte tafels, waarbij het eten wordt geserveerd. Daarbij kan er ook worden gedanst, dus echt een uitje voor hen. En we verzorgen een gezond ontbijt, want vooral in de Marokkaanse cultuur weet men vaak niet hoe je goedkoop, maar toch gezond kunt ontbijten. Zo kunnen ze dat zelf ervaren.”
Moederskracht doet nog veel meer. Een kleine greep uit de activiteiten: sporten voor minder bedeelden, zumba, aerobics, kinderfeestjes voor kinderen en hun moeders, Arabische cultuurlessen, maaltijden verzorgen tijdens de ramadan, een weggeefwinkel, mensen voorlichten over en helpen aanvragen van sociale voorzieningen. Ilhame is ingenomen met het bezoek van de wijktour aan Moederskracht. “Je leert elkaar kennen, waardoor de lijnen korter zijn en de drempel lager om elkaar over en weer te benaderen. Dat is heel zinvol.”
Facebookpagina Buurtmoeders MoedersKracht Nieuw-West
Verschraling
Huisarts Mariska van Heerde heeft respect voor de vele vrijwilligers. “Het is mooi om met hen samen te werken. Echter: ik vind het wel kwalijk dat het soms gaat om thema’s die de politiek heeft laten liggen. Je ziet een steeds verdere verschraling van de voorzieningen. Dat is ook een vorm van armoede, samenleving breed. Zoals de uitkleding van de thuiszorg, steeds meer daklozen die nergens terecht kunnen, te weinig opvang voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking, zodat de mantelzorgers even lucht krijgen, noem maar op. Er zijn veel mensen en instanties die zich bezig houden met sociale problematiek, maar als de randvoorwaarden ontbreken, staan ze machteloos. En weet je: als deze voorzieningen worden uitgebreid, levert dat beslist gezondheidswinst op.”