De best mogelijke start voor elk kind in Almere

Het programma Kansrijke Start is opgezet om alle kinderen de best mogelijk start te geven in het leven. De eerste 1000 levensdagen, gerekend vanaf de conceptie, zijn cruciaal voor een optimale kans op een goede toekomst. Kansrijke Start is een landelijk actieprogramma, waarbij de uitvoering lokaal plaatsvindt. Zo ook in Almere. Daar heeft men het programma voorzien van een andere naam: ONE. 

ONE is opgezet om in Almere een domeinoverstijgende aanpak rond die eerste 1000 dagen te ontwikkelen. Dit door het versterken van de samenwerking tussen wijkteams, eerstelijnszorg, kraamzorg, verloskundige zorg en jeugdgezondheidszorg. Goede voorlichting over anticonceptie en gezonde zwangerschap bij (aanstaande) ouders is eveneens een belangrijk aandachtspunt.

 

Als keten rondom cliënt

Ania Kudlinska“ONE kent drie pijlers: de periode voor de zwangerschap, tijdens de zwangerschap en na de zwangerschap”, vertelt Ania Kudlińska. Vanuit haar functies als consulent MEE, lid van een wijkteam en trajectbegeleider Integrale Vroeghulp is ze lid van de netwerkgroep van ONE. Ze wijst naar het logo van ONE, waarin de drie fases zijn verwerkt. “De cliënt moet centraal staan, met degenen die ondersteuning bieden eromheen, niet als losse partners maar als een keten. Daarbij moeten ze steeds kijken hoe problemen kunnen worden vermeden, of: als er problemen zijn, hoe deze dan op te lossen of voorkomen dat ze erger worden.”

 

Nu Niet Zwanger

Onder de eerste pijler, de periode voor de zwangerschap, valt het GGD-programma 'Nu Niet Zwanger’. Ania: “Dat betekent eerlijk het gesprek aangaan met kwetsbare mensen bij wie vaak sprake is van multiproblematiek. Hebben ze een kinderwens? Kunnen ze de gevolgen overzien? Is de huidige situatie geschikt om een kind te krijgen? Zwangerschap moet een bewuste keuze zijn, niet iets dat je overkomt. Het zijn vooral mensen in het sociaal domein die deze gesprekken voeren, om iemand te ondersteunen bij de beslissing. Vanuit het programma kan anticonceptie worden vergoed, als mensen die zelf niet kunnen betalen.”

“Zo kan ook eerder passende hulp worden geboden”, vult huisarts Eva Brandse aan. Ook zij is lid van de netwerkgroep van ONE en van de werkgroep ‘Nu Niet Zwanger’. 

Eva Brandse

“Als huisarts kan ik het gesprek over de kinderwens aangaan als een vrouw bijvoorbeeld haar spiraaltje laat verwijderen. Maar meestal hebben huisartsen er geen zicht op, terwijl het zo’n grote beslissing is. Het is van belang dat aanstaande kwetsbare ouders goed voorbereid hun zwangerschap starten en tegelijk dat het aantal onbedoelde en ongewenste zwangerschappen in kwetsbare gezinnen afneemt. Daarom worden in het kader van ‘Nu Niet Zwanger’ professionals in het sociaal domein getraind om goed het gesprek te kunnen voeren over anticonceptie, kinderwens en zwangerschap.” 

 

Praktische aanpak

Bij de tweede pijler, zorg tijdens de zwangerschap, gaat het vooral om goede geboortezorg bij kwetsbare (aanstaande) ouders. “Daar zijn talloze professionals bij betrokken”, geeft Ania Kudlinska aan, “waaronder eerste- en tweedelijnsverloskundigen, klinisch verloskundigen, huisartsen, jeugdgezondheidszorg, wijkteam, sociaal domein en MEE. Vertegenwoordiging daarvan heeft zitting in de werkgroep die zich inzet voor de eerste twee pijlers.” 

“Veel organisaties inderdaad”, erkent ook Eva Brandse. “Er was eerder al sprake van onderlinge samenwerking, maar vooral op basis van incidenten. Nu gaat het om een structurele aanpak met gebruikmaking van elkaars kennis en expertise. Zo is afgesproken dat er één multidisciplinair team komt, dat advies-op-maat kan geven bij complexe situaties waar de eigen zorgverlener vastloopt, ingebracht als casus. Heel praktisch dus, niet het zoveelste overlegorgaan optuigen, daar heeft niemand behoefte aan.”

Ania vermeldt dat er een formulier is opgesteld voor verloskundigen die een cliënt willen aanmelden voor dat multidisciplinair overleg. “Een handig handvat, zodat de situatie bekend is en niets over het hoofd wordt gezien. Uiteraard moet de cliënt wel toestemming geven voor de bespreking van haar casus.”

 

Vervolgactiviteiten

De uitwerking van pijler 3, na de zwangerschap, wordt na de zomer verder uitgewerkt. Daarnaast is een website in de maak waar zowel professionals als (aanstaande) ouders informatie kunnen vinden over alles rondom de eerste 1000 dagen. Ook gaat ONE onderzoek doen hoe onbedoelde kwetsbare zwangerschappen en tienerzwangerschappen beter kunnen worden begeleid.

 

Netwerkpartners

Beide dames noemen vooral het feit dat professionals elkaar kennen en binnen ONE elkaar kunnen vinden, van groot belang. “Het besef dat je het als huisarts vooral moet hebben van je netwerkpartners waardoor je de juiste mensen kent, was voor mij toch een eye opener”, geeft Eva Brandse aan. Ze knikt instemmend als Ania afsluit met: “Alleen als de professionals elkaar kunnen vinden, kan er effectieve samenwerking rondom de cliënt tot stand komen, met korte lijntjes, zodat we snel kunnen schakelen.”