Persoonsgerichte revalidatie voor patiënten met een post-intensive care syndroom

Patiënten die enige dagen op de IC liggen, zijn de meest zieke patiënten in de gezondheidszorg. Steeds meer patiënten overleven deze periode. Echter: de keerzijde is dat deze mensen ten gevolge van de levensbedreigende situatie met een stressvolle IC-opname lichamelijke, cognitieve en psychische klachten kunnen ontwikkelen. Dit post-intensive care syndroom (PICS) wordt vaak niet herkend door zorgverleners waardoor patiënten worden onderbehandeld. Daarom is er voor deze groep een netwerk opgericht, uitgaande van persoonsgerichte zorg.  

Naar schatting krijgt iets meer dan een derde van de 80.000 IC-patiënten per jaar PICS. Voor deze groep is er na ontslag uit het ziekenhuis geen vangnet. Ze ontwikkelen klachten die ze niet begrijpen en die de zorgverleners niet altijd herkennen, waardoor ze vaak niet de behandeling krijgen die nodig is. 

Hervinden wat belangrijk is

Elaa heeft al eerder een artikel gepubliceerd over deze problematiek, met een interview met Marike van der Schaaf, lector bij de Hogeschool van Amsterdam, onderzoeker bij Amsterdam UMC en projectleider van REACH. Deze afkorting staat voor REhabilitation After Critical Illness and Hospital discharge, ofwel: revalidatie na een intensive care opname. Dit programma wordt vormgegeven in een “Community of Practice”: een netwerk van ervaringsdeskundigen en zorgprofessionals.

“Na een levensbedreigende situatie kijken mensen vaak anders tegen het leven aan. Ze hebben het letterlijk over ‘het leven vóór en het leven ná de IC’. Het is voor hen van belang te hervinden wat belangrijk voor hen is, gegeven de veranderde omstandigheden. Professionals zullen zich veel meer daarop moeten richten”, benadrukt Marike van der Schaaf. Hoe ingrijpend zo’n opname is, blijkt wel uit het feit dat slechts de helft van mensen die een week op de IC hebben gelegen, na een jaar het werk (deels) heeft hervat. Ze beoordelen hun levenskwaliteit ook lager dan leeftijdsgenoten. 

Juist omdat de patiënten hun leven anders moeten invullen, met beperkingen maar vaak ook vanuit andere waarden, is persoonsgerichte zorg essentieel. Dat betekent dat zorgverleners die met deze patiënten werken, daarin getraind moeten zijn. 

REACH-netwerk Amsterdam

Het afgelopen jaar heeft Marike van der Schaaf samen met Daniela Dettling in Amsterdam het REACH-netwerk opgericht. Daarin vond scholing plaats en er is een behandelprogramma ontwikkeld. Zorgverleners in dit netwerk zijn getraind in het (h)erkennen en behandelen van deze patiëntengroep, juist vanuit de concepten positieve gezondheid en persoonsgerichte zorg. 

Het REACH-netwerk kent veel gespecialiseerde fysiotherapeuten. Veel voormalig IC-patiënten kampen namelijk met spierzwakte, vermoeidheid en beperkingen in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, en krijgt het merendeel fysiotherapie. Waar gewenst is de inbreng van diëtetiek, ergotherapie, psychologie of een gezondheidscoach mogelijk, om zo te komen tot een multidisciplinaire aanpak, steeds vanuit dezelfde principes.

Maak er gebruik van

Een goed voorbeeld hoe paramedici persoonsgerichte zorg in de praktijk inzetten. De praktijken in het REACH-netwerk zijn klaar om patiënten te behandelen volgens het ontwikkelde programma. 

Onze oproep aan huisartsen: maak gebruik van dit netwerk en verwijs patiënten met PICS gericht door!  

__________

Rol Elaa 
Elaa denkt mee over het vormgeven van het REACH-netwerk en de wijze waarop huisartsen deze patiënten beter kunnen signaleren en verwijzen. Elaa en Amsterdam UMC bouwen hiermee voort op onderzoek en de ervaringen van voormalige IC-patiënten. 

Meer informatie: Kijk hier voor een overzicht van het REACH-netwerk. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.