- Paramedi 2023
- Door de redactie
Samenwerking in de regio met alle zorgprofessionals wordt steeds belangrijker en daarin moeten alle partijen zijn vertegenwoordigd. Dat betekent dat ook paramedici hun rol stevig moeten verankeren en in de regio optreden als volwaardige, inhoudelijk deskundige gesprekspartner. Daartoe moeten de paramedische beroepsgroepen de handen ineen slaan. In Almere is dat gebeurd met de oprichting van het Paramedisch Platform Almere (PPA).
“Van nature zijn de paramedische beroepsgroepen niet zo nadrukkelijk aanwezig”, stelt Barry Scholten vast. Barry is fysiotherapeut, beleidsadviseur Zorggroep Almere en inmiddels ook voorzitter van het Paramedisch Platform Almere. “Willen we echt kunnen fungeren als serieuze gesprekspartner is het van belang dat de diverse paramedische beroepsgroepen samenwerken, zowel op inhoud als op organisatiegraad.” En dat is dus precies waar het Paramedisch Platform Almere voor staat. De visie is namelijk als volgt geformuleerd:
Het PPA is de onmisbare samenwerkingspartner binnen de regio en staat voor excellente paramedische zorg die bereikbaar is voor alle inwoners van Almere.
Samen optrekken
De beroepsgroepen die zijn verenigd in het PPA, zijn: fysiotherapie, oefentherapie, diëtetiek, logopedie en ergotherapie. “Therapeuten uit de eerste- en tweedelijnszorg”, aldus Barry. Hij vervolgt: “Onder begeleiding van Elaa is er eerst een traject gevolgd om monodisciplinaire netwerken op te zetten, en van daaruit een overkoepelend Paramedisch Platform. In tegenstelling tot een monodisciplinair netwerk kun je gezamenlijk natuurlijk echt een vuist maken. Bovendien hebben de verschillende paramedische disciplines regelmatig met elkaar te maken in de zorgverlening, zeker bij corona, maar ook bijvoorbeeld bij de GLI, valpreventie, en dergelijke. Je moet van elkaar weten wat je doet. Je ziet dat partijen die actief samenwerken, elkaar beter weten te vinden. Je kunt het in deze tijd als beroepsgroep echt niet meer alleen.”
Duurdere zorg voorkomen
In het bestuur van het PPA hebben uit elk monodisciplinair netwerk twee mensen zitting, samen goed voor één stem. “Als er tijdens een vergadering iemand is verhinderd, is de discipline alsnog vertegenwoordigd”, verklaart Barry. Zelf is hij onafhankelijk voorzitter zonder stemrecht. Er is een visie, missie en een voorlopig huishoudelijk reglement, het PPA heeft een bestuur en er zijn werkgroepen.
Dus de structuur staat? “Nee, helaas niet”, antwoordt Barry. “We worstelen nog erg met de juridische entiteit. Elke keuze heeft verregaande consequenties, hoe kan je die goed overzien? Dat is bepaald niet onze core business. Dus moeten we kennis inhuren. De overheid en zorgverzekeraars verlangen samenwerking, maar daar staat geen enkele vergoeding tegenover. Dat maakt het proces heel lastig. Elaa heeft het PPA enorm ondersteund, maar de keuze voor een juridische entiteit moeten we echt zelf maken. Een coöperatie heeft andere voorwaarden dan een vereniging, bijvoorbeeld op het gebied van stemrecht, om maar iets te noemen.” Hij vindt het onbegrijpelijk dat zorgverzekeraars voor de totstandkoming van een paramedisch platform geen geld beschikbaar stellen. “Iedereen heeft baat bij goed georganiseerde paramedische beroepsgroepen”, is zijn overtuiging. “Echt, alleen zo komt passende zorg tot stand en kan er veel duurdere zorg worden voorkomen.”
Monodisciplinaire netwerken
Voordat het PPA werd ontwikkeld, heeft Elaa een traject uitgevoerd met paramedici uit de verschillende beroepsgroepen en is een aantal monodisciplinaire paramedische netwerken opgezet. Lees hieronder de ervaringen vanuit die netwerken.
Samenwerkingsverband Fysiotherapie Almere (SFA)
“Met de oprichting van het SFA willen wij de samenwerking binnen de fysiotherapie in Almere handen en voeten geven”, geeft fysiotherapeut Roger Fortanier aan. “Het merendeel van de Almeerse fysiotherapeuten is aangesloten bij het SFA. Tijdens fysieke bijeenkomsten is er gesproken over onderwerpen die ons allemaal aangaan, zoals het inkoopbeleid en onderlinge samenwerking. Dat heeft geleid tot een brief naar Zilveren Kruis met input voor de contractering 2024. Het SFA is er voor de uitwisseling van kennis, samen leren en het aanpakken van zaken waar de fysiotherapeuten tegenaan lopen. Transparantie en openheid staan voorop", aldus Roger Fortanier. “We kunnen daarnaast leren van andere (fysiotherapeutische)netwerken en zullen onderzoeken hoe wij gezamenlijk kunnen optrekken.” Roger ziet beslist voordelen in deelname in het Paramedisch Platform Almere. “Het uitdragen dat je één geheel bent, is niet alleen van belang voor de beroepsgroepen en de individuele paramedici, maar ook voor de bewoners van Almere. Als je kunt bereiken dat het voor hen duidelijk is bij wie ze voor welke zorg moeten zijn, hebben wij veel gewonnen.”
Oefentherapie Netwerk Almere
Er is al jaren een kerngroep van oefentherapeuten die elkaar goed weten te vinden en samen een website hebben. “Maar we moesten die monodisciplinaire samenwerking meer kracht bij zetten”, geeft oefentherapeut Judith Stal aan. En dat gebeurde. Andere oefentherapeuten zijn benaderd om aan te sluiten, gezamenlijk ging men in gesprek over de visie en de waarde van de beroepsgroep en de oefentherapie is vertegenwoordigd in het PPA. Judith is blij met de start van het Paramedisch Platform Almere. “Ik had gezien hoe zo’n paramedisch platform in Amsterdam is geregeld en hoopte al jaren geleden dat het ook in Almere zou komen. De zorg staat op scherp, zorgverleners willen meer bezig zijn met patiënten en minder met administratieve rompslomp. Bij de vele veranderingen die er nog aankomen, moet je voorkomen dat die achter een bureau worden bedacht, terwijl ze in de praktijk niet haalbaar zijn. Daarom is het belangrijk om elkaar als paramedici te vinden, om zo gezamenlijk krachtiger naar buiten te kunnen optreden en de belangen te behartigen.” Ze geeft aan dat voor het Paramedisch Platform Almere nog veel moet worden ontwikkeld. “Neem alleen al consensus over een website of de huisstijl. Zo zijn er veel stappen te zetten.” Waarom geen inrichting naar het Amsterdamse model? “Als we het klakkeloos hadden kunnen overnemen, waren we beslist een stuk verder”, lacht Judith. “We moeten het in een eigen vorm gieten, passend bij de situatie in Almere. Maar het komt goed. Het fundament staat en gezamenlijk bouwen we verder!”
Logopedisch Netwerk Almere
In dit netwerk nemen logopedisten deel uit de eerste, tweede en derde lijn. “Gezamenlijk vormen we een relatief klein clubje, alle logopedisten zijn welkom. Sommigen werken zowel in de eerste als tweede lijn”, verklaart Willemien Pilkes. Zelf is ze als logopedist werkzaam in de gehandicaptenzorg en ze zit in het PPA bestuur. Ze is blij met het initiatief van Elaa om te komen tot dit netwerk. “Er bestond bij de logopedisten de behoefte om elkaar goed te kunnen vinden én om als groep vindbaar te zijn. Zo zijn er nu contacten met de Hogeschool, de studierichting logopedie wil ook meer aansluiten bij het werkveld.”
Het tekort aan logopedisten baart haar grote zorgen. “Bij pensionering is er voor praktijken geen opvolging te vinden. Dat betekent dat er minder logopedisten zijn bij een toenemende vraag. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van zorg. Trouwens, ook de andere paramedische beroepsgroepen kampen met personeelstekort. Juist daarom is het PPA zo van belang. Het is goed om voor grote vraagstukken - zoals de arbeidsmarktproblematiek, bekostiging, de veranderingen in het kader van het Integraal Zorgakkoord, en gemeentelijk beleid - te kunnen optreden als één groep. Als losse praktijken komen we niet aan tafel bij de gemeente of zorgverzekeraar, we hopen als PPA dat we meegenomen worden in besluiten. Daarnaast is het zorginhoudelijk ook goed om een platform te hebben voor samenwerking, naast een goed functionerend monodisciplinair netwerk. Ik ervaar het als bijzonder positief.”
Netwerk Ergotherapie Almere
“Bij de ergotherapie was er reeds sprake van onderlinge samenwerking”, vertelt ergotherapeut Yvonne Veldhuis. “Lokaal en in de regio. En dat is belangrijk, want ieder van ons heeft zijn eigen expertise, bijvoorbeeld handtherapie, NAH-zorg, kinderergotherapie, burn-out, thuiswonende ouderen en dergelijke. We verwijzen naar elkaar door, zodat de patiënt op de juiste plek komt. Het leuke van het vak, we kijken niet naar de beperking van een patiënt, maar naar diens groeimogelijkheden. Dus meer op activiteitenniveau dan op functieniveau.” De tijd was rijp voor de totstandkoming van het paramedisch platform, stelt ze vast. “Met de coronapandemie heeft de samenwerking binnen de paramedi een hoge vlucht genomen. De covid is als het ware de opstap naar het platform, daar krijgt die samenwerking verder vorm.” Ze is dan ook heel blij met het initiatief van Elaa en met het behaalde resultaat. “De groep die nu bij elkaar zit in het bestuur van het PPA vult elkaar goed aan.” Ook in het PPA hamert Yvonne op de noodzaak van de patiënt op de juiste plek. “Dat is het belangrijkste thema. Als multidisciplinair paramedisch platform kun je meer bereiken dan een enkele beroepsgroep voor elkaar krijgt. En tevens van elkaar leren, gebruik maken van opgedane ervaringen en gezamenlijk optreden. Maar bovenal de zorg voor de patiënt beter organiseren, is mijn overtuiging.”
Diëtisten Netwerk Almere
Het diëtistennetwerk bestaat sinds eind 2021. “Nog niet zo lang”, erkent diëtist Karen Plantinga. Het belang daarvan, alsmede van een paramedisch platform, was voor haar van meet af aan duidelijk. Als beleidsmedewerker van de beroepsvereniging was ze namelijk betrokken bij de totstandkoming van het Integraal Zorgakkoord (IZA). Zo heeft ze de conceptteksten gelezen en becommentarieerd. “In het IZA staat passende zorg centraal. Dat vereist een transitie, zorginhoudelijk, maar ook qua financiering. Nu zit er nog 180 minuten diëtetiek in de basisverzekering.” Licht zuchtend merkt ze tussendoor op: “Voor die 180 minuten kunnen we veelal geen passende zorg meer leveren, nu er steeds meer complexere zorgvraag is in de eerste lijn. Je ziet dat het overheidsbeleid stuurt op multidisciplinaire samenwerking en afstemming, met integrale bekostiging. Juist in het paramedisch platform kun je meedenken en beleid vertalen voor de professionals. Zichtbaarheid van de paramedische beroepsgroepen is daarbij essentieel, zodat men je weet te vinden. Want er komen veel veranderingen op de zorgverlening af en daarop moet je anticiperen, wil je de boot niet missen. Zo stelt het IZA tevens dat voor passende zorg samenwerking met de GGD en het sociaal domein tot stand moet komen. Dat moet in Almere nog op poten worden gezet. Sluit hetgeen de gemeente wil bij wat wij willen? Wat kan beter, wat moet anders? Voor die verkenningen is het PPA eveneens een goed platform.”