- Ouderen
- Door de redactie
“De laatste levensfase kan heel mooi zijn, daar kan goede lichamelijke, sociale, psychische en spirituele zorg aan bijdragen.” Deze overtuiging deed Astrid Kodde besluiten om kaderhuisarts palliatieve zorg te worden. Ze is tevens medisch adviseur voor Stichting PaTz en PZNL.
Ook ouderen in beeld bij PaTz
Ze constateert overlappende doelstellingen tussen het programma Beter Oud in Amsterdam en de palliatieve zorg. “Mensen op hoge leeftijd hebben statistisch gezien meer kans om te overlijden, ook als ze nog in relatief goede gezondheid zijn. Dan is het goed hun behandelwensen te weten, zodat je passende zorg kunt bieden op het moment dat het nodig is. Door ieder die een kortere levensverwachting heeft –dus ook ouderen- op te nemen in het PaTz-register, word je gestimuleerd om na te denken: Weet ik wat die persoon belangrijk vindt qua zorg? In de PaTz-bijeenkomst bespreek je dan vooral complexe en actuele problemen”.
Veilig voelen
“Ga vroegtijdig in gesprek met ouderen over behandelwensen”, luidt daarom het dringende advies van Astrid Kodde. Deze noodzaak is door de coronacrisis genadeloos onderstreept. “Dat kan nu helaas niet face to face. Het is belangrijk te weten wat de denkwijze van mensen is: ‘aan mijn lijf geen polonaise’ of ‘elke kans op een lang leven aangrijpen’. Als je dat als arts weet, kan je daar bij een gezondheidsprobleem op aansluiten. Daarbij is het goed te benoemen welke zorg je wèl zult bieden als iemand een behandelbeperking afspreekt. Bijvoorbeeld door te zeggen dat je je zult inzetten om de beste zorg thuis te bieden, als iemand niet meer naar het ziekenhuis wil. Weten dat je altijd goede zorg krijgt, kan mensen een veilig gevoel geven.”
Scenario denken
Tevens wijst ze op het belang van vooruit denken. “Denk over mogelijke scenario’s in de specifieke situatie van de patiënt. Bijvoorbeeld misselijkheid bij iemand met darmkanker. Zorg dat de medicatie daarvoor reeds in huis is. Dat zorgt voor minder crisissituaties in ANW-uren. Leg uit dat die medicatie nu niet nodig is, dat het is voor het geval dat… Mogelijk dat sommige medicijnen niet gebruikt worden, maar deze kosten wegen beslist op tegen minder contacten met een huisartsenpost. En, belangrijker: als je de pro-actieve zorg met de patiënt en diens naasten bespreekt, kan het veel angst wegnemen. De angst voor complicaties kan afnemen als ze weten dat er medicatie voor geregeld is .”
Bijeenkomst voor ouderen
Astrid Kodde heeft in haar praktijk een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor 75-plusssers en hun naasten, samen met de POH en de verpleegkundige ouderen uit de wijk. “Men was heel geïnteresseerd en het blijkt dat het niet zwaar hoeft te zijn om te spreken over het levenseinde. Integendeel. Het was een leuke bijeenkomst met mooie gesprekken.” Ze besluit: “Het beste is als ongeacht wie in de zorgketen aanleiding ziet om zo’n gesprek op te pakken, dat ook doet. En de behandelwensen vervolgens communiceert, zodat deze in de hele keten bekend zijn. Daar is nog echt winst te behalen.”
Astrid Kodde
kaderhuisarts palliatieve zorg
medisch adviseur voor Stichting PaTz en PZNL