Je kunt inmiddels spreken van een goede traditie van Elaa: bestuurders en beleidsmakers kennis laten maken met de praktijk van zorg en welzijn. Dit keer in Amsterdam Noord, waar verschillende locaties zijn bezocht. De reacties van de deelnemers zijn unaniem lovend: “Geweldig om te zien met hoeveel passie en bevlogenheid zorgverleners zich inzetten voor de bewoners.”
Amsterdam Noord telt zo’n 96.000 inwoners, waarvan veel met een lage ses (sociaal economische status). Dit stadsdeel kent dan ook veel problematiek, op gebied van gezondheid, maar ook probleemgezinnen, overgewicht, drugsgebruik, multiproblematiek. Wie kent niet het tv-programma ‘Schulden in de Vogelbuurt’, inderdaad: een wijk in Amsterdam Noord. Zorg- en welzijnsorganisaties werken samen aan een integrale aanpak in ‘Beter Samen in Noord’. Met als werkwijze:
- 1-1-1 (één cliënt, één plan, één casemanager)
- 0-1-2 (in eigen netwerk, zo nodig de eerste lijn en als het moet de tweede lijn)
- 2-1-0 (van tweede naar de eerste lijn en dan zoveel mogelijk in eigen sociaal netwerk)
Tweedeling voorkomen
Amsterdam Noord zal snel veranderen. De komende 10 jaar komen er zo’n 27.000 woningen en 50.000 bewoners bij. Het verschil tussen de ‘oude Noorderlingen” en de nieuwe is groot: in opleiding, cultuur, inkomen. Het is een forse uitdaging om tweedeling te voorkomen, maar er juist voor te zorgen dat de bestaande bewoners baat hebben bij de komst van de ‘nieuwe noorderlingen’ en dat deze zich op hun beurt betrokken voelen bij Noord.
Leger des Heils
In een lange optocht fietste het gezelschap vanaf de IJ-pont, langs de lage dijkhuisjes. Hollandser kan het niet. Bij het Leger des Heils geeft Katia Biemans-Maas een korte toelichting. “Het Leger des Heils is er voor mensen die niemand hebben om op terug te vallen. Als mensen buiten de boot vallen, zijn wij er.” Dat doet het Leger op tal van manieren. In Amsterdam Noord onder meer met de soepbus, een dag- en nachtopvang, maatschappelijke opvang, buurtcentra, werk en dagbesteding, beschermd wonen, en thuiszorg. “Als het te heftig wordt voor de wijkzorg, bijvoorbeeld wegens psychische problematiek en/of enorm vervuilde woningen, komen wij”, constateert Katia nuchter.
Casuïstiek
In gezondheidscentrum Waterlandplein wordt het gezelschap ontvangen door huisarts David Koetsier. Hij is de aanjager van de eerste rookvrije straat in ons land en tevens initiatiefnemer van 40 volkstuintjes in het wijkparkje.
“Tuinieren verbindt” is zijn overtuiging. “Bewoners komen naar buiten en ontmoeten elkaar.” Het enthousiasme van de wijkbewoners bewijst zijn gelijk. In zijn spreekkamer geeft Koetsier enkele voorbeelden van casuïstiek. Vooral het ontbreken van opvang voor noodgevallen is lastig. Ook Liesbet de Jager, casemanager dementie en Lilian Kupers, wijkverpleegkundige lopen hier regelmatig tegenaan. Er is één telefoonnummer voor een eerstelijnsbed, maar dat lost niets op als er geen bedden beschikbaar zijn.
Geboorte- en jeugdzorg
In de geboortezorg is er veel aandacht voor kwetsbare zwangeren. In het PROMISE-onderzoek wordt gekeken wat helpt bij het stoppen met roken, bijvoorbeeld een stoppen-met-roken-coach. “We laten zwangeren blazen in een koolmonoxidemeter en dat is confronterend”, aldus verloskundige Ilse Vloothuis.
Ze vertelt ook over de positieve effecten van Centering Pregnacy: zorg in groepsverband. Zwangeren delen ervaringen en motiveren elkaar tot gezond gedrag. Het vervolg daarop is Centering Parenting: het consultatiebureau in groepsvorm. Het OKT (Ouder- en Kindteam) biedt dit aan. Bij het OKT kan iedereen met een vraag voor 0 tot 18 jarigen aankloppen. De JGZ is onderdeel van het OKT. Door de brede samenstelling van professionals (verstandelijke beperking, MEE, specialistische hulpteams, schuldhulpverlening) kan men snel en breed hulp bieden. Zowel vanuit de geboortezorg als vanuit het OKT klinkt de roep om nog steviger in te zetten op preventie. “Dit kost weinig, maar kan veel opleveren.”
Welzijn op Recept
Tot slot krijgen de deelnemers informatie over Welzijn op Recept. Mensen met onverklaarbare klachten waar psychosociale problemen aan ten grondslag liggen.
“Meestal eenzame mensen”, is de ervaring van huisarts Alex Tempelman. Welzijnscoach Hennie de Hartog kent de sociale kaart van Amsterdam Noord als geen ander en probeert mensen te verleiden mee te doen aan een activiteit, die aansluit bij hun ambities. Een leuk initiatief is ‘kom erbij, schuif aan en blijf nog even’: een gezamenlijke maaltijd tegen eenzaamheid in het Huis van de Wijk.
Reacties
Teruggefietst naar het startpunt, was er nog tijd om na te praten. De kennismaking met de praktijk sprak alle deelnemers sterk aan.
- “Deze middag gaf een goede inkijk: van mensen die tussen wal en schip vallen tot eenzaamheid.”
- “Het is interessant om de praktijk te proeven en te vernemen waar de problemen zitten.”
- “Alle voorbeelden laten zien dat je alleen maar verder komt als je het samen doet.”
Er was veel bewondering voor de bevlogenheid van de professionals.
- “Het gaat niet alleen om systeemverandering, het gaat vooral om de mensen die het doen.”
- “Mooie initiatieven starten vaak klein, maar vanuit ruim denken.”
- “De passie van de zorgverleners is echt gericht op het verbeteren van de positie van de bewoners.”
- “Professionals zouden meer tijd en ruimte moeten hebben om zorginnovaties te kunnen uitwerken.”
En naar de toekomst:
- “De tijd van constructen bouwen en visie delen is voorbij, het gaat nu om een actieplan met een focus. Dat vereist bestuurders die kwetsbaar durven te zijn.”
- “We moeten niet curatief maar mensgericht werken, over de domeinen en het stelsel heen. Daarvoor kan Amsterdam Noord prima fungeren als proeftuin. Met inzet van de O&I-gelden gekoppeld aan zorg en welzijn.”
- “Het waren inspirerende verhalen die uitnodigen om iets te doen met de signalen.”
Zie ook
- tv-programma ‘Schulden in de Vogelbuurt’
- Beter Samen in Noord
- Leger des Heils
- Beverwijkstraat eerste rookvrije straat in Amsterdam
- PROMISE-onderzoek
- Centering pregnancy
- Ouder- en Kindteams Amsterdam
- Welzijn op Recept
- Huis van de Wijk
Meer weten? Bel of mail met
