- Algemeen
- Door de redactie
Van ZZ naar GG staat voor: van Ziekte en Zorg naar Gezondheid en Gedrag. Gezondheidszorg waarin we mensen met een aandoening niet zozeer vanuit een ziekte oriëntatie willen benaderen, maar waarde nadruk ligt op het vergroten en behouden van de eigen gezondheid. . Niet een patiënt met een probleem, maar een cliënt met eigen invloed op zijn gezondheid. Dat klinkt eenvoudig, maar dat is complex. Voor de cliënt, maar zeker ook voor zorgverleners. Om de GG/ZZ visie in de vingers te krijgen, heeft Bettery voor hen de leergang van ZZ naar GG ontwikkeld.
“Het vereist een andere houding en een andere manier van communiceren.”, benadrukt Maartje Kuijpens, ondernemer, eigenaar van gezondheidscentrum Core-Active in De Baarsjes. “Minder oplossingsgericht werken, maar meer coachingsgericht. Vragen ophalen, zoals: ‘wat is voor jou van waarde en wat zou je willen?’, in plaats van ‘wat is je klacht en waarmee kan ik je helpen?’ Niet iedereen doet dat van nature.”
Glimlachend: “We zijn opgeleid om te kijken vanuit de klacht. Daar is natuurlijk niets mis mee. Maar het startpunt bij GG is dat de cliënt zelf tot inzicht komt wat zijn waarden en wensen zijn. Een mogelijke ZZ-oplossing sluit daar vervolgens op aan. Dat is een fundamenteel andere volgorde.” Ze recht haar rug en zegt: “We moeten ook af van het woord ‘patiënt’. Daarmee maak je iemand al bijna ziek. Het gaat om gelijkwaardigheid, het samen beslissen. Niet bepalen voor, maar het ondersteunen in het bepalen van de richting en het stellen van doelen.”
Goede ervaringen
In haar gezondheidscentrum Core-Active werkt men al een aantal jaren vanuit de GG-gedachte en Maartje heeft er goede ervaringen mee. “Je kunt als fysiotherapeut tegen iemand zeggen dat hij driemaal daags die en die oefeningen moet doen. Maar echt: het werkt veel beter als de persoon zelf aangeeft welke bewegingsoefeningen zijn voorkeur heeft.”
Maartje was daarom van meet af aan enthousiast toen Elaa en de KNGF besloten om een GG-cursus aan te bieden. Samen bogen zij zich over het vormgeven van de leergang voor paramedici in Amsterdam. Daarbij is ook Marijn Aalders van Bettery nauw betrokken, die samen met Louis Overgoor de grondlegger is van de GG/ZZ-visie.
Anders denken en handelen
Zelf heeft Maartje ook deelgenomen aan de leergang in Amsterdam. “Dat heeft me veel opgeleverd”, geeft ze grif toe. “Vooral het belang van luisteren, van achterover leunen en niet zelf direct invullen. Ik ben heel resultaatgericht, maar ik heb door de leergang weer geleerd dat ik minder moet sturen, maar nog meer aandacht kan geven aan wat er voor de persoon op dat moment van belang is. Juist dat anders denken en handelen, is een groot leerpunt.”
De leergang omvat zes dag(del)en, waarbij tijdens de vierde bijeenkomst coaching on the job plaatsvindt. Dat wil zeggen: een van de opleiders en een aantal cursisten komen in de praktijk van een van de deelnemers. Dan vindt gespreksvoering plaats met twee cliënten, die daarvoor zijn uitgenodigd, waarna feedback plaatsvindt. Dat werkt heel goed, heeft Maartje ervaren. “Je brengt zo het geleerde direct in de praktijk.”
Vanuit bottum up de zorg laten kantelen
Deelnemers aan de eerste leergang waren vooral fysiotherapeuten uit de eerste, tweede en derde lijn. Daarnaast was er een ledenadviseur van het KNGF en een adviseur van Elaa. “Mijn wens voor een volgende cursus is een meer multidisciplinaire, wijkgerichte aanpak en domeinoverstijgend, dus zorg en welzijn samen”, zegt Maartje. Kordaat: “De omslag van ZZ naar GG, positieve gezondheid en persoonsgerichte zorg is volgens mij een mooie kans om de gezondheidszorg te laten kantelen. Dat moet van onderaf komen, bottum up, vanuit professionals, maar vooral vanuit de cliënten. Coaching door zorgverleners is nu nog lastig, het zorgstelsel is er niet op ingericht. We worden beloond door mensen veel te zien. Als de regie en beslissingsbevoegdheid meer bij de cliënt ligt, kunnen cliënten keuzes maken waarbij ze op termijn wellicht de zorgprofessional minder nodig hebben. Het is mijn overtuiging dat het wel komt, cliënten hebben er behoefte aan en zij bepalen het uiteindelijk.” Na een korte stilte, besluit ze nuchter: “De kanteling is begonnen, maar het kan nog wel een generatie duren voordat het hele (financiële) systeem is veranderd.”