19 maart 2024

|

Positief Gezond & Wel in de Wijk

|

Door de redactie

Foto: Basisteam Osdorp, november 2023

“Hometeams & Basisteams in de wijk zijn goud! Een multidisciplinaire samenwerkingsvorm waar professionals in de wijk elkaar op reguliere basis ontmoeten, leren kennen, casuïstiek delen, inzicht krijgen in elkaars werkzaamheden en ervaringen uitwisselen, waardoor er op efficiënte wijze korte lijnen ontstaan die nuttig zijn in de uitvoering van de dagelijkse praktijk.”

Elaa-adviseurs Hiske Stokvis, Elske de Ronde en Mathilde Dijk weten waarover ze het hebben. Zij zijn procesbegeleiders van een Hometeam of Basisteam, in Amsterdam Zuidoost, Nieuw-West en Noord. Het enthousiasme spat er af. “Je gunt iedere wijk een Hometeam of Basisteam.” Daarmee bedoelen ze een praktisch overlegorgaan, dat past bij de wijk. Zo is het overleg in Zuidoost maandelijks een uur, digitaal; in Noord ook maandelijks een uur, afwisselend digitaal of op locatie; in Nieuw-West is het 4x per jaar 2,5 uur op locatie. Hoe het ook is ingericht en wat de naam ook is: ze worden graag en goed bezocht.

Blikveld verbreden

“Hometeams en Basisteams zijn twee woorden voor hetzelfde”, benadrukt Mathilde Dijk. “In Amsterdam Zuidoost is een Hometeam reeds tientallen jaren geleden gestart vanuit de huisartsenpraktijk. Dat is vaak het startpunt en breidt zich dan flexibel verder uit. Het is niet star of formalistisch, integendeel. De samenstelling komt dynamisch tot stand, afhankelijk van de ontwikkelingen. Nu de huisarts steeds meer buiten het medisch domein moet samenwerken, heeft ook het sociaal werk een vaste plek gekregen in de Home- en Basisteams. Deelname aan zo’n bijeenkomst verbreedt je blikveld. Een zorgverlener kan casuïstiek inbrengen en krijgt dan advies vanuit verschillende invalshoeken. Je hoort ook wat er speelt in de wijk.”

Als voorbeeld de recente bijeenkomst van het Hometeam Noord, waar de deelnemers, waaronder een huisarts, een wijkverpleegkundige, een specialist ouderengeneeskunde en iemand van het Buurtteam, naast casuïstiekbespreking, informatie kregen van Diaconie Noord over de opzet van ‘luistergroepen’.

Wijk als vindplaats voor beleid

In Nieuw-West, Osdorp, zijn de bijeenkomsten minder frequent, langer en meer gericht op een thema. “Zoals de samenwerking in de jeugdzorg, GGZ of rondom multi-probleem gezinnen”, geeft Elske aan. “Daarvoor nodigen we sleutelfiguren uit, men kan vragen inbrengen en op die manier vindt uitwisseling plaats. We nodigen ook iemand uit die op stedelijk niveau bij het onderwerp is betrokken en zo hoort wat er in de wijk speelt. Want landelijke of stedelijke processen ombuigen naar de wijk is niet altijd eenvoudig. Eigenlijk zou de wijk en de werkvloer de belangrijkste vindplaats moeten zijn voor beleid en andersom. Landelijke en lokale ontwikkelingen zijn beide nodig om veranderingen te realiseren.”

Samenwerking kost tijd

Hiske springt daar op in: “Het landelijk beleid is gericht op samenwerking tussen medisch en sociaal domein. Maar de kern van die samenwerking zit in de wijk. Je moet elkaar kennen, voordat je kunt veranderen. Daar zijn overlegorganen als Hometeams en Basisteams heel geschikt voor, waar mensen elkaar laagdrempelig ontmoeten. Dat werkt heel praktisch, zonder ingewikkelde structuren. Dat betekent dat men niet alleen op grote bewegingen moet sturen, maar juist ook op die samenwerking in de wijk én voorzien in de randvoorwaarden: tijd, financiering en fte. Te vaak wordt aangenomen dat die samenwerking ‘vanzelf’ tot stand komt. Het vereist wel een tijdsinvestering.”

Elkaar kennen is de basis

“Elkaar kennen is een wezenlijk onderdeel van goede zorgverlening”, bevestigt Mathilde. “Dat levert heel veel op. Zo’n Hometeam of Basisteam vormt als het ware een levende sociale kaart. Het is heel anders of je met elkaar praat, of dat je over een organisatie leest in een nieuwsbrief of op een website. Een concreet verhaal aanhoren, een gezicht zien, is zoveel waardevoller. Zo krijg je ook een goed beeld van een organisatie en het aanbod. Mensen nemen daarom graag deel: van huisarts tot welzijnscoach.”

Begeleiding

Voor de Basis- en Hometeams is het prettig als er een facilitator is. Dit kan iemand zijn uit de eigen gelederen van de wijk, bijvoorbeeld een praktijkondersteuner of een sociaal werker. Ook iemand inhuren is mogelijk. Dit wordt soms vergoed door het AOF.

“Begeleiding hoeft echt niet vanuit Elaa”, zegt Mathilde glimlachend. “Maar iemand die kort de bijeenkomst voorbereidt, een agenda opstelt en mensen uitnodigt, is wel fijn. Zo stuur ik na afloop altijd relevante links door naar de deelnemers. Maar je ziet dat ze ook onderling veel contact leggen.”

Mathilde besluit: “Wat ook prettig is aan een Hometeam in deze tijden van schaarste en werkdruk, is dat iedereen ermee kampt en dat er niet voor alles een oplossing is. Maar het helpt om het naar elkaar uit te spreken en wederzijds begrip te ervaren.”

Zelf een Hometeam starten?

“Ik gun iedere wijk zo’n Hometeam”. Wil jij er ook één starten in jouw wijk? Weet je niet waar te beginnen? Neem dan contact op met de adviseur uit jouw regio, zij helpt je graag verder.