- Mentaal Vitaal
- Door de redactie
De wachtlijstproblematiek in de GGZ leidt tot verstopping in de eerstelijnszorg. Het probleem is hardnekkig, gezien een te grote vraag ten opzichte van een te krappe zorgcapaciteit. Toch zijn er verschillende initiatieven om patiënten te ondersteunen en zowel de huisarts als de GGZ te ontlasten. Waaronder een pilot van WegWijsGGZ in Amsterdam Zuidoost voor een herstelondersteunende intake.
“Je mag het ook ‘verkennend gesprek’ noemen”, glimlacht Hieke Bos, psychotherapeut en eigenaar WegwijsGGZ. “Het achterliggende idee is dat voor een aantal mensen dat een verwijzing krijgt naar de GGZ, andere hulp ook passend kan zijn. Bijvoorbeeld in het sociaal domein of informele zorg. Dat past ook in de visie van het Integraal Zorgakkoord (IZA). Om die mogelijkheid te toetsen, zijn we gestart met een pilot bij GAZO (Gezondheidscentra Zuidoost). Voor de uitvoering zijn in overleg met de Amsterdamse Huisartsenalliantie en Zilveren Kruis S3 gelden ingezet. De pilot is met ondersteuning van Elaa afgelopen januari gestart, dus loopt nog maar een paar maanden. Hoewel vooral de zorgverzekeraar de resultaten wil weten, kunnen we nog niet heel veel zeggen over de uitkomsten. Er volgt nog een effectmeting door een onafhankelijk bureau.”
Wat zijn de ervaringen in de praktijk tot nu toe?
“Zonder meer positief”, stelt Hieke vast. “Een huisarts of POH-GGZ kan een patiënt doorverwijzen voor een verkennend gesprek. Dat vindt plaats met een psycholoog en een maatschappelijk werker, op basis van een netwerkintake, ontwikkeld door Floortje Scheepers, hoogleraar innovatie GGZ. Het is een methode om in het gesprek een breed beeld te krijgen van de problemen. Welke thema’s spelen voor de patiënt, waaraan wil hij werken, wat kan hij zelf doen en waarvoor heeft hij hulp nodig en van wie? Dus niet het stellen van een diagnose staat centraal, je kijkt opener en breder, vanuit diverse invalshoeken en meer gericht op herstel. Wat kan iemand zelf doen? Waar is hij bij gebaat? Dat kan ondersteuning vanuit de GGZ zijn, maar soms ook heel iets anders?”
Heb je voorbeelden van andersoortige ondersteuning?
“Zeker. Zo hebben we een dame gekoppeld aan een team van ervaringsdeskundigen. Dat heeft haar zo goed gedaan, dat ze inmiddels zelf ervaringsdeskundige is geworden. Enkele jonge vrouwen met een Ghanese achtergrond kunnen zich goed uiten met dansen en zijn op die manier even uit de complexe thuisssituatie. Iemand die vastliep in de studie hebben we gekoppeld aan iemand die dezelfde studie doet. Zo zijn er een groot aantal voorbeelden te noemen.” Eerlijk: “En soms is er geen oplossing. Als mensen schulden hebben, huisvestingsproblemen, noem maar op, dan snap je dat ze depressief zijn. Inzet van GGZ helpt dan ook niet, ze keren terug naar dezelfde moeizame situatie.” Na een korte stilte: “Wel geloof ik in de kracht van contact, in het samenbrengen van mensen, waardoor iemand zijn verhaal kwijt kan en gehoord wordt.”
Hoe vind je de juiste plek/opvang voor iemand?
Dat valt nog niet mee, erkent Hieke ruiterlijk. “We hebben veel gegevens bij elkaar gesprokkeld om te komen tot een goede sociale kaart, ook via lekkerinjevel.amsterdam. Daarnaast werken we veel en goed samen met het Buurtteam. Ook hebben we steeds meer contact met Welzijn op Recept. Hun insteek is deels gelijk aan die van ons: zijn er sociale en informele activiteiten die geschikt zijn voor iemand?.”
Peinzend: “Het is voor de huisarts niet altijd duidelijk of hij naar Welzijn op Recept moet verwijzen of naar ons voor een verkennend gesprek.” Als toelichting: “Bij een herstelondersteunende intake gaat het altijd om patiënten bij wie de huisarts een GGZ-verwijzing overweegt. Uiteraard zijn daar mensen bij die inderdaad naar de GGZ moeten. Die sturen we dan niet terug naar de huisarts, maar zetten voor hen dan wachtlijstbemiddeling in.” Ze vervolgt spijtig: “Overigens is terugkoppeling naar de huisarts op dit moment nog lastig, vanwege niet-aansluitende systemen. Daaraan wordt gewerkt.”
Wat vind je zelf van deze pilot?
Ze recht haar rug en zegt gedecideerd: “Ik geloof er echt in en ik hoop van harte dat het verder wordt uitgerold. De mensen zijn namelijk zelf heel tevreden. En daar doen we het voor. Daarnaast ontlast het zowel de huisarts als de GGZ. Tegelijk word ik soms wat moedeloos van het krachtenveld. Alle professionals werken zo ontzettend hard in het veld, er zijn zulke goede initiatieven, maar de wet-, regelgeving en financiering buigen maar moeizaam mee.”
