- Positief Gezond & Wel in de Wijk
- Door de redactie
Meer tijd voor de patiënt, minder druk op de huisartsenpraktijk en een betere kwaliteit van zorg. Dat is in het kort het resultaat van Krachtige basiszorg. Geen wonder dat huisarts Maurice Bom hier zo enthousiast over is.
“Bovendien verhoogt deze aanpak ons werkplezier aanzienlijk.”
Centraal in Krachtige basiszorg staat de aanpak volgens het 4D-model en Positieve Gezondheid. “Bij onze populatie is vaak sprake van meervoudige problematiek”, vertelt Maurice Bom van huisartsartsenpraktijk Ganzenhoef in Amsterdam Zuidoost. “Sociale en maatschappelijke problemen presenteren zich vaak in lichamelijke, vaak onverklaarbare klachten of frequent spreekuurbezoek. Ook zal iedere huisarts en praktijkondersteuner de niet-instelbare of niet-gemotiveerde diabetespatiënt herkennen uit de praktijk. Hier ligt vaak een andere oorzaak aan ten grondslag. Zonder die te adresseren, communiceer je als zorgverlener volledig op een andere golflengte dan de patiënt. Soms moet je erkennen dat de diabeteszorg op dat moment even niet de prioriteit van de patiënt heeft. Daarbij houdt het ene probleem vaak het andere in stand.”
Consult van 15 minuten
Hij vervolgt: “Natuurlijk kijkt elke huisarts in zijn consultvoering ook naar andere aspecten dan de puur medische. Maar met Krachtige basiszorg gebeurt dat structureler, waardoor je orde kunt scheppen in de problematiek en overzicht creëert, waarna je met de patiënt prioriteiten kunt stellen, bespreken wat er nodig is. Dat doe ik overigens niet alleen. Met een 15 minuten consult is er meer tijd om de klachten van mensen in hun context te bespreken. Maar het voltallige team is getraind in het werken met het 4D-model. Daarbij is er de onmisbare inzet van de praktijkondersteuner welzijn, Leanne Beukers. Dat is echt de kern van onze Krachtige basiszorg.”
Praktijkondersteuner welzijn
“Achter de zorgvraag kan soms verrassend veel weg komen, dat niets met het medisch domein te maken heeft”, vertelt Leanne. “Gezinsproblematiek, jeugdtrauma’s, noem maar op. Vooral bij multiproblematiek overzien mensen het geheel niet meer en komen daardoor niet bij de juiste hulp terecht. Ik heb de tijd om zaken uit te vragen, verknoopte problematiek te ontrafelen, te kijken wat er al is aan ondersteuning is en wat er nodig is om de persoon een stap verder te laten komen. Wie kan daarbij helpen en vooral ook: wat kan hij zelf doen?”
Welzijn is geen huisartsenzorg
“Wij moeten als huisarts niet welzijn in ons pakket opnemen”, stelt Maurice Bom nadrukkelijk. “Dat is geen onderdeel van onze verantwoordelijkheid. We moeten proberen de medische klachten te begrijpen en de link te leggen naar de sociaal maatschappelijke problematiek, maar daar houdt het bij op. Onze praktijkondersteuner welzijn pluist het dan verder uit, en dat biedt de patiënt ook inzicht in diens fysieke klachten. In overleg met de patiënt kijkt Leanne naar oplossingen, ze zorgt ervoor dat de cliënt op de juiste plek komt met een warme overdracht en houdt de opvolging van de samenwerkingsafspraken rondom de patiënt in de gaten. Ze kent de sociale kaart van de wijk, wat echt essentieel is want het aanbod is enorm.”
POH-welzijn: brug tussen domeinen
“Ik ben als het ware de brug tussen medisch en sociaal domein”, vat Leanne kort samen. “Mensen hebben veel vertrouwen in de huisarts. Ze zijn er open, durven veel op tafel te leggen, ook in mijn vraaganalyse. Dat is echt het grote voordeel van werken vanuit een huisartsenpraktijk. Dat vertrouwen is er namelijk niet vanzelfsprekend voor de Buurtteams. Het gaat echt om een win-winsituatie: het vertrouwen en de analyse vanuit de huisartsenpraktijk gecombineerd met de daadkracht van het Buurtteam.” Ze haast zich te melden dat ze zeker ook naar vrijwilligersprojecten en buurthuizen verwijst. “Bij een goede vraaganalyse blijkt verwijzing naar het Buurtteam niet altijd nodig. Het gaat vooral ook om eigen verantwoordelijkheid. Je moet als professionals niet de problemen willen oplossen voor de patiënt, maar vooral kijken wat iemand zelf kan en welke stappen daarvoor nodig zijn.”
Naadloze samenwerking zorg en welzijn
Leanne weer waarover ze praat: ze is inmiddels werkzaam als poh-welzijn in vier huisartsenpraktijken in Amsterdam Zuidoost. “Krachtige basiszorg is vooral zinvol in wijken met lage inkomens, veel lage ses en complexe problematiek; al of niet officiële achterstandswijken”, geeft Maurice aan. “Juist daar is een naadloze samenwerking tussen eerstelijnszorg en welzijn nóg belangrijker dat elders. Je moet echt weten waarnaar je verwijst en wat je mag terugverwachten. Dat leidt tot meer participatie en maatschappelijke betrokkenheid van de patiënt. Dat is een enorme meerwaarde, voor de patiënten zelf maar ook voor de hele samenleving.” Zijn advies voor collega’s in kwetsbare wijken is dan ook voorspelbaar: “Omarm Krachtige Basiszorg. Het levert zoveel meer tijd en energie op dan het kost!”
Meer informatie
De pilot Krachtige Basiszorg (t/m 2020) werd in Amsterdam gefinancierd door de zorgverzekeraar Zilveren Kruis en het AOF (Achterstands Ondersteunings Fonds). Vanuit Elaa is Anne Annegarn projectleider van het AOF. Sinds januari 2021 heeft Zilveren Kruis de financiering volledig op zich genomen en inmiddels nemen twaalf Amsterdamse praktijken deel. Wil je meer weten kijk dan op krachtigebasiszorg.nl. Daar vind je onder andere de ‘toolkit Krachtige basiszorg’, met de beschrijving van de aanpak en een aantal instrumenten. En het onderzoek van Nivel naar de resultaten van Krachtige basiszorg. Met als conclusie: Bewoners krijgen de juiste zorg en de huisartsenpraktijken ervaren meer werkplezier.
Rol Elaa
Vanuit onze rol als projectleider van het AOF is Elaa nauw betrokken bij Krachtige Basiszorg. In de aanloop hebben wij samen met de deelnemende praktijken binnen Amsterdam én in de vier grote steden ervoor gezorgd dat de praktijken niet op zichzelf staande projecten zijn, maar dat zij tijdens de looptijd van elkaar leren. Het AOF blijft nauw betrokken bij Krachtige Basiszorg en zet er actief op in de werkzame elementen van het project ook op andere plekken in de stad een plek te geven, bijvoorbeeld door het organiseren van trainingen en het ondersteunen van uitwisseling.
Meer weten? Bel of mail met
