- Ouderen
- Door de redactie
Oud-worden wil bijna iedereen, maar oud-zijn kan gepaard gaan met kwetsbaarheid, en wordt onherroepelijk een keer gevolgd door het levenseinde. Dan is het zinvol om daar vroegtijdig op te anticiperen. ‘Advance Care Planning’ is een proces waarbij de oudere met zijn behandelend arts de wensen, doelen en voorkeuren voor zorg bespreekt en vastlegt. Mensen moeten zich bewust zijn van het belang daarvan. De werkgroep Ouderenvriendelijk Buitenveldert heeft recent een bijeenkomst georganiseerd met als thema: ‘Praten over later. Wat kan ik nu al doen?’
In het kader van Age Friendly Amsterdam is na een onderzoeksproject van de VU vóór en dóór ouderen de werkgroep Ouderenvriendelijk Buitenveldert ontstaan. Inmiddels is de werkgroep al jaren zelfstandig actief in de buurt, in partnerschap met stadsdeel Zuid. Ze ijvert ervoor om de ouderenvriendelijkheid in Buitenveldert te verbeteren, zodat ouderen in de wijk kunnen blijven wonen. Zo zijn er bijvoorbeeld bankjes geplaatst op de route naar het winkelcentrum.
Bijeenkomst praten over later
Ellen van den Bogert en Cisca Griffioen zijn beiden lid van de werkgroep Ouderenvriendelijk Buitenveldert en Ellen is tevens afgevaardigde voor Amsterdam in de nationale Raad van Ouderen. “Twee keer per jaar organiseren we als werkgroep Ouderenvriendelijk Buitenveldert een bijeenkomst voor ouderen”, vertelt Cisca. “In het voorjaar hadden we als thema ‘digitalisering is geen keuze’ en met daarna nog verschillende workshops voor ouderen.” Ellen vult haar aan: “De bijeenkomst ‘Praten over later’ is opgezet met het Buurtteam. Een zwaar onderwerp, maar desondanks waren er toch ruim 80 deelnemers. Uit de evaluatie kwam naar voren dat er nog vragen waren over wat verstandig is om te regelen qua financiën en over bewindvoering. Daarover gaan we nu met het Buurtteam kleinschalige dialoogtafels organiseren.”
Situatie over vijf jaar
“Het is verstandig om als oudere na te denken over de toekomst”, stelt Cisca. “Kan ik over vijf jaar hier nog wonen, welke gezondheidsvoorzieningen heb ik mogelijk nodig?” Wat betreft dat laatste, wijst ze op enkele problemen. “In Amsterdam is er voor huishoudelijke hulp een wachtlijst van zo’n anderhalf jaar. Wat betreft woningen: veel ouderen wonen in een eengezinswoning. Ze willen die wel verlaten, maar alleen voor een aantrekkelijk alternatief en die zijn er helaas te weinig.”
Meer samenwerking nodig
“Weet je”, zegt Ellen peinzend: “Ouderen zijn niet het probleem, ze kunnen vaak veel meer dan er gedacht wordt. Maar langer thuis blijven leidt tot een druk op de thuiszorg. Er zijn voorbeelden van goede projecten, zoals Osdorperhof, waar mensen zelfstandig kunnen wonen, met ruimte voor veel sociale activiteiten en initiatieven. Daar zouden dan twee organisaties wijk- en thuiszorg kunnen leveren. Dat vereist samenwerking. Marktwerking in de zorg stagneert de samenwerking in de zorg voor ouderen. Nu fietsen er bijvoorbeeld in de wijk soms tien verzorgenden om mensen te douchen, aan te kleden en dergelijke.”
"Toen ik daarmee bezig was, voelde ik me even 10 jaar ouder, maar daarna kun je het ook in alle rust loslaten.”
Wensen op één A4
Terugkomend over nadenken over de toekomst door ouderen, zegt Cisca: “Dat hoeft niet zo ingewikkeld te zijn. Nadat ik in klein verband een workshop over Advance Care Planning had gevolgd, heb ik mijn wensen en gegevens op één A4 gezet. Dat geef ik nu ook mee als voorbeeld voor anderen. Je kunt het altijd aanpassen als je toch van mening verandert.” Ellen besluit: “Ik heb het ook vastgelegd en er met mijn kinderen over gesproken. Toen ik daarmee bezig was, voelde ik me even 10 jaar ouder, maar daarna kun je het ook in alle rust loslaten.”
Bijeenkomsten: 'Weet u wat u wilt'
Elaa, hospice Kuria en het netwerk palliatieve zorg organiseren eveneens bijeenkomsten onder de noemer ‘Weet u wat u wilt'. Daarbij gaat het vooral om mensen bewust te maken van de (on)mogelijkheden van de zorg en behandeling aan het levenseinde en hen te motiveren om zelf hun voorkeuren ten aanzien van zorg en behandeling aan te geven.
Elaa organiseert deze bijeenkomsten samen met huisartsenpraktijken. De huisarts geeft zelf de presentatie, soms samen met de praktijkondersteuner ouderen. Er heerst vaak nog veel verwarring over wat de palliatieve zorg inhoudt, er komen veel vragen naar voren over dementie, palliatieve sedatie en euthanasie. Vaak plannen patiënten naderhand nog apart een gesprek om hun wensen met hun huisarts verder te bespreken.
Lees ook het artikel: Factsheet informatiebijeenkomsten over de laatste levensfase.
